YENİDEN YAPILANDIRMA VE VARLIK BARIŞI

19.08.2016

6736 SAYILI BAZI ALACAKLARIN YENIDEN YAPILANDIRILMASINA İLIŞKIN KANUN

(VERGİ AFFI VE VARLIK BARIŞI)

6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun 19 Ağustos 2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

6736 sayılı Kanun’da; vergi ile sosyal güvenlik prim alacaklarının yeniden yapılandırılması, matrah artırımı, kayıt dışı faaliyetlerin kayıt altına alınması, vergi incelemesinde olan konuların dava yoluna gidilmeksizin çözümlenmesi ve Varlık Barışı düzenlemesine ilişkin hükümlere yer verilmektedir.

1-YAPILANDIRMA KAPSAMINA GİREN ALACAKLAR

Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, ÖTV, Damga ve Emlak Vergisi gibi Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergiler ile bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları (2016 yılı Temmuz ayında ödenmesi gereken gelir vergisi ikinci taksiti ve 2016 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti hariç) ve vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları (usulsüzlük, özel usulsüzlük).

Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları.

Sosyal güvenlik primi, emeklilik keseneği, işsizlik sigortası primi, SGDP, isteğe bağlı sigorta primleri ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zamları,

Askerlik Kanunu, Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Milletvekili Seçimi Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Karayolu Taşıma Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Radyo ve Televizyonların

Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun ve Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun gereğince verilen idari para cezaları,

Belediyelerin idari para cezaları ile su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacaklar.

Ödeme Planı

Taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar;

1) 6 eşit taksit için (1,045)

2) 9 eşit taksit için (1,083)

3) 12 eşit taksit için (1,105)

4) 18 eşit taksit için (1,15)

katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır. Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilecektir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.

2-MATRAH ARTIRIMI

A. Gelir Ve Kurumlar Vergisinde Matrah Artırımı

Kanun maddesi hükmüne göre, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri 2011 ve 2015 yılları arasını kapsamak üzere vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde beyan ettikleri matrahı kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar aşağıdaki tabloda gösterilen oranda artırırlarsa, artırdıkları vergi türü itibariyle vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmayacaklardır.

Artırılan matrahlar üzerinden % 20 oranında vergi ödenmesi gerekmektedir. Ancak ilgili yıl gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerini kanuni süresinde vermiş, bu vergileri süresinde ödemiş ve ilgili yıllara ilişkin borç yapılandırma imkânından yararlanmamış olan mükellefler % 15 oranında vergi ödeyeceklerdir.

Mükelleflerin matrah artırımında bulundukları yıllara ait zararların % 50 si, 2016 ve izleyen yıllarda mahsubu mümkün bulunmamaktadır.

B. Muhtasar Beyanname Gelir (Stopaj) Ve Kurumlar (Stopaj) Vergilerinde Vergi Artırımı

1) 193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (2), (3), (5), (11) ve (13) numaralı bentleri ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların, ilgili yıl içinde verdikleri (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) muhtasar beyannamelerinde (ilgili yıl içinde verilen muhtasar beyannamelerde beyan edilen tutarlar bir yıla iblağ edilmeksizin) yeralan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden;

2-193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi ile 5520 sayılı Kanunun 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bentlerinde yer alan ödemeler için ayrı ayrı olmak üzere 2011 ila 2015 yılları için her bir yıl itibarıyla %1,

193 sayılı Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (11) ve (13) numaralı bentlerinde yer alan ödemeler için ayrı ayrı olmak üzere ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının %25’i oranında hesaplanan vergiyi,

Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen Ekim ayı sonuna kadar artırırlar.

C. Katma Değer Vergisinde Vergi Artırımı

KDV mükellefleri, her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki hesaplanan KDV’nin yıllık toplamı üzerinden;

2011 yılı için % 3,5

2012 yılı için % 3

2013 yılı için % 2,5

2014 yılı için % 2

2015 yılı için de % 1,5’tan

az olmamak üzere belirlenecek katma değer vergisini, vergi artırımı olarak beyan edebileceklerdir.

- Kanun kapsamında matrah ve vergi artırımı talebinde bulunmak isteyen mükelleflerin başvurularını Kanun’un yayımlandığı tarihi izleyen Ekim ayı sonuna kadar yapmaları gerekmektedir.

- Her yıl birbirinden bağımsız olup; mükellefler isterlerse tüm dönemler için isterlerse de tek bir yıl için artırımda bulunabilirler. KDV mükelleflerinin, istisnai haller dışında ilgili yıllar içindeki her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri 1 No.lu KDV beyannamelerinin “Hesaplanan KDV Toplamı” satırlarında yer alan tutarların yıllık toplamı üzerinden hesaplama yapması gerekmektedir. İstisnai haller; beyanname verilmeyen dönem nedeniyle yıllık duruma iblağ yapılması, gelir/kurumlar vergisi artırım tutarının %18 oranında KDV hesaplanması ve/veya gerekli hallerde karşılaştırma yapılarak artırımda bulunulması şeklindedir.

- Hesaplanan vergilerin peşin veya taksitle ödenebilmesi mümkündür. Peşin ödenmek istenirse vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi (Kanun’un yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ay) içinde ödenmesi gerekmektedir. Ayrıca söz konusu tutarlar ikişer aylık dönemler halinde azami 18 eşit taksitte de ödenebilir.

3- KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLAR İLE BUNLARLA İLGİLİ DİĞER İŞLEMLER

- Kapsama Giren Kıymetler


Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan;

- Kasa mevcutları ve

- İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile

- Bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini,
vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler.

-Verginin Hesaplanması, Beyanı Ve Ödemesi

Vergi dairesine beyan ve kayıtların düzeltilmesi işlemlerinin Kanun'un yayımlandığı tarihi izleyen Kasım ayının sonuna kadar yapılması gerekmektedir.

Beyan edilen tutarlar üzerinden % 3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenecektir.

Bu kapsamda ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez.

4- MAKİNE TECHİZAT EMTİA VE DEMİRBAŞLARA YÖNELİK İŞLETME KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ

A. İşletmelerinde Mevcut Olduğu Hâlde Kayıtlarında Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşları

- Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu hâlde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları kendilerince belirlenecek rayiç bedel ile defterlerine kaydedebilirler. Emtialar için ayrılan karşılık tutarının ortaklara dağıtılmasında herhangi bir vergi kesintisi yapılmayaaktır.Bu uygulamadan yararlanmak isteyen mükellefler, Kanun’un yayımlandığı tarihi izleyen Kasım ayı sonuna kadar bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek zorundadırlar.

Beyan edilen genel KDV oranına (% 18) tabi makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden % 10 oranı, indirimli orana (% 1 ve % 8) tabi diğer makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir.  

Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden ödenen bu vergi, hesaplanan katma değer vergisinden indirilemez. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir.

Bu vergi ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenecektir.

B. İşletmelerin Kayıtlarında Yer Aldığı Hâlde İşletmelerinde Mevcut Olmayan Emtia, Makine, Teçhizat Ve Demirbaşları

- Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, kayıtlarında yer aldığı hâlde işletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, gayrisafi kâr oranını dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler.

Bu işlemlerin Kanun’un yayımlandığı tarihi izleyen Kasım ayının sonuna kadar yapılması gerekmektedir.

Bu hükme göre ödenmesi gereken katma değer vergisi, ilk taksiti beyanname verme süresi içinde, izleyen taksitler beyanname verme süresini takip eden ikinci ve dördüncü ayda olmak üzere üç eşit taksitte ödenir.

Bu kapsamda ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez

5-VARLIK BARIŞI

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, Türkiye’ye getiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.

- Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri sahip oldukları, Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın kanuni defterlere kaydedebileceklerdir.

- Yurt dışı varlıkların Türkiye’ye getirilmesi veya yurt içindeki kayıt dışı varlıklar ve gayrimenkullerin kayıtlara alınması ile ilgili olarak herhangi bir vergi ödenmesi söz konusu değildir.

- Kanun hükmünden yararlananlar ve bunların kanuni temsilcileri hakkında, başkaca bir neden ile gerekli olması hâli saklı kalmak üzere sırf bu işlemin yapılmış olmasından dolayı ve bu işlemden hareket edilerek, hiçbir şekilde vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı ile herhangi bir araştırma, inceleme, soruşturma veya kovuşturma yapılamaz, vergi cezası ve idari para cezaları kesilemez.

- 6736 sayılı Kanun’dan yararlanarak, gerek yurt dışında bulunan varlıkların Türkiye’ye getirilmesi, gerekse de yurt içinde bulunan fakat kayıtlarda yer almayan varlıkların kayıtlara alınması için son tarih 31 Aralık 2016 olarak belirlenmiştir. Bakanlar Kurulu’nun bu süreyi 6 aya kadar uzatma yetkisi bulunmaktadır.

- Kanun kapsamındaki varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmez.

- Kanun’un Kapsadığı Dönem

Yapılandırmaya konu olacak alacaklar esas itibarıyla 30/06/2016 tarihi dikkate alınarak belirlenmiştir. 2016 yılı Temmuz ayında ödenmesi gereken gelir vergisi ikinci taksiti ve 2016 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti Kanun kapsamı dışında tutulmuştur.

- Kanun Hükmünden Yararlanma Başvuru Tarihleri

Kanun hükmünden yararlanmak için Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna (Ekim ayı) kadar ilgili kuruma başvurulması gerekmektedir.

Bu başvuru tarihi, işletme kayıtlarının düzeltilmesi için üçüncü ayın (Kasım ayı)

Varlık Barışı için ise 2016 yılı sonuna (Aralık ayı) kadar devam edecektir.